Ngày ấy, mặc đồ mới là một ước mơ xa vời với nhiều gia đình. Chiếc quần kaki sờn gấu, cái áo sơ mi bạc màu được mặc đi mặc lại đến khi rách hẳn mới mang đi sửa. Ở những vỉa hè, góc chợ, người ta dễ dàng bắt gặp hình ảnh những người thợ may già bên chiếc máy con bướm cũ kỹ, chân đạp nhịp nhàng, tay xoay kim thành thạo.

Công việc của họ không phải may đồ mới mà là may lộn quần áo cũ — tháo từng đường chỉ, lộn mặt trái ra ngoài vì mặt này còn ít phai màu, rồi may lại cẩn thận để biến thành một bộ đồ “mới” diện thêm vài năm nữa. Một số người còn khéo léo chỉnh sửa, vá víu những chỗ rách rời để quần áo trông đẹp hơn.

Tiếng máy may lạch cạch xen lẫn tiếng rao "Ai may lộn quần áo đây!" đã trở thành âm thanh thân thuộc mỗi buổi chiều. Nhờ đôi bàn tay tảo tần ấy, biết bao bộ đồ cũ kỹ được hồi sinh, tiếp tục đồng hành cùng những tấm lưng gầy gò vượt qua cái lạnh, cái nắng và những ngày mưa gió. Nghề may lộn không chỉ nuôi sống bao mái nhà nghèo khó, mà còn lưu giữ một nét văn hóa lao động giản dị của những tháng ngày gian khó.

Viết thuê từng là một nghề rất đặc trưng của thời bao cấp. Những người làm nghề này thường là những người có học thức, biết chữ hoặc thông thạo ngoại ngữ, lại có khả năng viết lách và nét chữ nắn nót, đẹp đẽ. Họ nhận viết đủ loại giấy tờ cho người dân: từ thư thăm hỏi, thư tình cho đến đơn xin việc, đơn khiếu nại.

Đặc biệt, những lá thư hay đơn từ viết bằng tiếng Pháp, tiếng Anh thường có giá cao hơn nhiều so với tiếng Việt, vì khi ấy, người biết ngoại ngữ còn rất hiếm.

Song hành với nghề viết thuê, nghề đánh máy chữ cũng từng rất thịnh hành, nhất là sau năm 1975. Những chiếc máy chữ kêu lạch cạch bên hiên chợ, bên hè phố, gõ ra từng trang giấy đơn từ, hồ sơ. Khách hàng chỉ cần bỏ ra vài hào là đã có được một văn bản chỉnh chu, sạch sẽ.

Ngày nay, nghề viết thuê và đánh máy đã lùi vào dĩ vãng, nhưng với nhiều người, đó vẫn là ký ức không thể quên về một thời nghèo khó, nơi từng nét chữ, từng phím gõ đều thấm đẫm mồ hôi và công sức.

Thời kỳ bao cấp, trong cảnh thiếu thốn trăm bề, mỗi gia đình chỉ được phát một lượng vải hạn chế, đủ may vài bộ quần áo mặc quanh năm. Áo quần giặt mãi đến bạc màu, sờn cũ, nhưng mua mới thì xa xỉ. Vì thế, nghề nhuộm quần áo trở thành một dịch vụ không thể thiếu.

Người ta đem quần áo cũ đến các lò nhuộm để "thay áo mới" cho chúng. Thuốc nhuộm ngày ấy chủ yếu từ thiên nhiên — củ nâu, lá chàm, vỏ cây — nấu lên thành nước nhuộm, cho ra những sắc màu giản dị như nâu, đen. Không sặc sỡ, không cầu kỳ, nhưng đủ để quần áo cũ bỗng hóa mới mẻ, sạch sẽ, thêm vài năm gắn bó.

Giữa những năm tháng gian khó, mỗi lần nhuộm lại áo quần cũng như tiếp thêm hy vọng — rằng chỉ cần biết chắt chiu, cuộc sống vẫn luôn có cách để tiếp tục tốt đẹp hơn.